Circus Maximus – legendarna arena igrzysk i walk gladiatorów dla 250 tysięcy widzów

Circus Maximus był największym cyrkiem w starożytnym Rzymie i mógł pomieścić do 250 tysięcy widzów. Odbywały się na nim różne imprezy, w tym wyścigi konne i rydwanów, a także przedstawienia, występy muzyczne i publiczne przemówienia. Budowla na przestrzeni wielu lat była wielokrotnie rozbudowywana i przebudowywana. Co warto o niej wiedzieć? Czym się charakteryzuje?

Circus Maximus – wyścigi rydwanów, walki gladiatorów i imponująca widownia

Circus Maximus (wł. Circo Massimo – cyrk największy) był stadionem do wyścigów rydwanów znajdującym się w Rzymie, we Włoszech. Stadion mógł pomieścić do 250 000 widzów, co czyni go jednym z największych obiektów sportowych na świecie. Był niezwykle popularnym miejscem rozrywki starożytnych Rzymian. Jego początki wiążą się z panowaniem Tarkwiniusza Starego. Od VI w. p.n.e. do IV w. cyrk wielokrotnie rozbudowywano i przebudowywano.

Wyścigi rydwanów odbywały się w nim przez ponad 500 lat. Był on również miejscem wielu innych wydarzeń publicznych takich jak rzymskie triumfy i publiczne egzekucje. Był wykorzystywany do celów rozrywkowych, w tym wyścigów konnych i wyścigów rydwanów. Był również wykorzystywany do funkcji politycznych takich jak procesje i przemówienia. Jego wielkość i położenie sprawiały, że był potężnym symbolem rzymskiej władzy i prestiżu.

Circus Maximus był zadaszony płócienną markizą, jednak została ona zniszczona przez pożar w II wieku p.n.e. i nie została zastąpiona nową. Obiekt był używany przez wieki, ale po upadku Imperium Rzymskiego popadł w ruinę.

Obecnie Circus Maximus jest popularną atrakcją turystyczną, a jego ruiny zapewniają fascynujące spojrzenie na historię Rzymu.

Ostatni odnotowany wyścig rydwanów odbył się tam w 549 roku, po czym Circus Maximus przestał być używany i został ostatecznie opuszczony. Pomimo długiej historii, niewiele wiadomo o tym obiekcie, ponieważ większość zapisków o nim uległa zniszczeniu. Pozostaje on jednak ikonicznym symbolem rzymskiej kultury i jednym z najsłynniejszych stadionów na świecie. wielką popularnością

Jaka jest historia Circus Maximus?

Położony pomiędzy wzgórzami Awentynu i Palatynu, Circus Maximus został zbudowany około VI wieku p.n.e. na polecenie Lucjusza Tarkwiniusza Priskusa i jest najstarszą i największą przestrzenią publiczną Rzymu.

Uważa się, że nazwa Circus Maximus pochodzi od łacińskiego słowa oznaczającego „koło” lub „pierścień”.

Miejsce to było pierwotnie wykorzystywane do wyścigów konnych i rydwanów już w V wieku p.n.e., ale Circus Maximus stał się formalnym torem wyścigowym dopiero za panowania Juliusza Cezara.

Wyścigi rydwanów odbywały się w Circus Maximus przez ponad 500 lat, dopóki nie zostały zakazane przez chrześcijańskiego cesarza Teodozjusza I w 394 roku. Chociaż wyścigi odbywały się sporadycznie aż do V wieku n.e., Circus Maximus przestał być używany po ostatnim odnotowanym wyścigu. Obecnie jest parkiem publicznym, a jego ruiny są popularną atrakcją turystyczną.

Obecnie fundamenty budowli są zakopane pod warstwami ziemi i nie są już widoczne. Budowla doświadczała regularnych powodzi, więc po tym, jak przestała być używana, powodzie prawdopodobnie przyczyniły się do jej obecnego stanu. Wysokie mury, które kiedyś rozciągały się wokół cyrku, były przez lata powoli rozbierane, a kamienie zabierane do innych projektów budowlanych albo nawet usuwane przez szabrowników.

Obecnie miejsce to jest nadal co jakiś czas wykorzystywane do celów rozrywkowych. Organizuje się w nim różne uroczystości i wydarzenia muzyczne (odbył się tam m.in. trzygodzinny koncert legendarnej brytyjskiej grupy Genesis).

Circus Maximus a Koloseum – różnice i podobieństwa

Chociaż Koloseum jest bardziej znane, jest to zdecydowanie mniejszy obiekt. Circus Maximus mierzył 621 metrów wysokości, podczas gdy Colosseum zaledwie 189 metrów. Historycy szacują, że Circus Maximus mógł pomieścić około 250 000 widzów, podczas gdy Koloseum miało miejsce tylko dla około 50 000 widzów.

Obie budowle wystawiały wiele takich samych widowisk, jednak w Koloseum można było odtwarzać bitwy morskie poprzez zalanie podłogi stadionu. Jedyne zalanie, które mogło mieć miejsce w Maximusie, było niezamierzone, gdyż strumień, który płynął kiedyś przez dolinę, od czasu do czasu przedostawał się na teren budowli.

Przed wybudowaniem Koloseum w latach 70–80 n.e. w Rzymie panował niepokój po zabójstwie cesarza Nerona. Nowy cesarz Wespazjan chciał przywrócić stabilność i wiedział, że sposobem na to jest zapewnienie obywatelom rozrywki, która odciągnie ich uwagę od innych zdarzeń. Nakazał budowę nowego stadionu, zwanego wówczas Amfiteatrem Flawiuszów, i stał się on nowym popularnym miejscem rzymskiej rozrywki.

Mimo że Koloseum mieściło tylko 50 000 widzów, odbywało się w nim wiele brutalnych walk gladiatorów, egzekucji i odtwarzanych bitew. Circus Maximus nie został zapomniany po otwarciu Koloseum, ale to ono stało się głównym miejscem wydarzeń.

Jaki był cel powstania Circus Maximus?

Jedną z rzeczy, z których słynęli Rzymianie, było ich zamiłowanie do brutalnej rozrywki. W Circus Maximus wielu gladiatorów spotkała śmierć podczas epickich walk, a niektórzy ludzie zostali tam przywiezieni na publiczną egzekucję. W brutalnych przedstawieniach brały również udział drapieżne zwierzęta takie jak lwy, tygrysy i niedźwiedzie. Wykorzystywano też słonie, jelenie, dzikie kozy, psy i wielbłądy. Dla publiczności organizowano polowania na dzikie zwierzęta, a przywódca wojskowy Pompejusz zarządził nawet konkurs pomiędzy barbarzyńskimi gladiatorami i 20 słoniami!

Innym popularnym wydarzeniem w Circus Maximus były wyścigi rydwanów. Były one oznaczone kolorami i ciągnięte przez 4 do 12 koni. Zwycięscy wyścigów wygrywali duże nagrody pieniężne i cieszyli się ogromną sławą. Jednym z najsłynniejszych rydwanów był Scorpus, który odniósł ponad 2000 zwycięstw. Warto dodać, że początkowo za sterami rydwanów stawali niewolnicy.

Obiekt służył również jako miejsce kampanii wyborczej podczas wyborów. Pomimo swojej długiej historii, jest najbardziej znany jako miejsce słynnej sceny wyścigu rydwanów w filmie Ben-Hur (reż. William Wyler).

Jak wyglądał Circus Maximus?

Circus Maximus był kolosalnych rozmiarów, posiadał kamienne mury, które otaczały tor wyścigowy o długości ponad 500 metrów. Sam tor był pokryty piaskiem, a na jego końcu znajdowały się bramy startowe gotowe do wypuszczenia zawodników na arenę. Na środku toru znajdował się niski mur, wokół którego szarżowały rydwany. Na niskim murku znajdował się również strzelisty obelisk. Arenę na pół dzieliła wzniesiona spina, na której końcach znajdowały się słupki, zakończone w pierwszej wersji jajkami, a następnie delfinami. Ozdoby stanowiły znaczniki, które umożliwiały śledzenie przebiegu wyścigów.

Wzdłuż jednej strony toru znajdował się pulvinar (poduszkowa kanapa przeznaczona do zajmowania przez bóstwo w różnych religiach). Było to siedzisko dla władcy lub cesarza, z którego mógł wygodnie oglądać zmagania gladiatorów i wszystkie inne wydarzenia odbywające się na terenie budowli. Taka pozycja stawiała go w roli władcy całego miejsca, osoby górującej nad pozostałymi uczestnikami spektakli.

Przez lata kilku rzymskich władców i cesarzy rozwijało budowle. Pierwszy etruski król stworzył miejsca siedzące dla bogatych i sławnych, a jego wnuk zbudował więcej miejsc dla zwykłych ludzi. Największą rozbudowę stadionu nadzorował Juliusz Cezar, który nakazał dobudować miejsca siedzące tak, by rozciągały się wokół całego toru. Później pożar zniszczył dużą część tych siedzeń, ale z biegiem lat zostały one odbudowane.

Wokół budowli znajdowały się arkady ze sklepami i warsztatami, które służyły tysiącom widzów odwiedzających stadion.

Teren, na którym stał monumentalny Circus Maximus, jest obecnie parkiem publicznym, a ruiny budynku są nadal widoczne. Circus Maximus znajduje się również na wielu rzymskich monetach i dziełach sztuki. Jest oczywiste, że był ważną częścią historii i kultury rzymskiej. Obecnie budowla ta jest ruiną, ale nadal pozostaje jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych w Rzymie.