Dia de los Muertos – najważniejsze informacje

Dia de los Muertos przypada na 1 i 2 listopada i jest obchodzone z szeregiem tradycyjnych czynności. Jedną z najważniejszych tradycji jest budowanie ołtarzy, które ozdabia się zdjęciami zmarłych, kwiatami i innymi przedmiotami, które miały dla nich znaczenie za życia. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej na temat tego święta!

Dia de los Muertos, czyli meksykański Dzień Zmarłych

Dia de los Muertos, czyli Dzień Zmarłych, to meksykańskie święto, które upamiętnia życie tych, którzy odeszli. Jest zazwyczaj obchodzone od 1 do 2 listopada, zbiegając się z katolickimi świętami Dnia Wszystkich Świętych i Dnia Zadusznego. Rodziny często dekorują ołtarzyki zdjęciami, kwiatami i ulubionymi potrawami zmarłych, a także odwiedzają groby, aby zostawić ofiary.

W Święto Zmarłych wierzy się, że granica między światem duchów a światem rzeczywistym zanika. Dias de los Muertos to czas wspominania i honorowania bliskich zmarłych oraz świętowania ciągłości życia. W tym krótkim okresie dusze zmarłych budzą się i wracają do świata żywych, aby ucztować, pić, tańczyć i grać muzykę ze swoimi bliskimi.

W 2003 roku obchody Święta Zmarłych w Meksyku zostały przez UNESCO wpisane na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości.

Jakie były początki Dia de los Muertos?

Zastanawiasz się, jakie były początki tego meksykańskiego święta? Wywodzi się ono z azteckiego festiwalu, który honorował boginię Mictecacihuatl, która rządziła krainą zmarłych. Aztecy wierzyli, że śmierć nie jest końcem życia, a jedynie przejściem do innego świata. Aby uczcić swoich zmarłych, organizowali oni rozbudowane ceremonie i budowali świątynie poświęcone Mictlantecuhtli. Kiedy hiszpańscy zdobywcy przybyli do Meksyku, próbowali zniszczyć Dia de los Muertos, ale święto przetrwało.

Obecnie jest ono obchodzone w całym Meksyku i stało się popularnym symbolem meksykańskiej kultury. Kojarzy się ono z udekorowanymi ołtarzami, kolorowymi cukrowymi czaszkami i nagietkami. Jest to czas, kiedy rodziny spotykają się, wspominają swoich przodków i celebrują życie.

Jak obchodzi się Dia de los Muertos?

Dia de los Muertos celebruje życie tych, którzy odeszli. Święto odbywa się 1 i 2 listopada i jest to czas, w którym rodziny spotykają się, aby wspominać i czcić swoich bliskich. Święto jest często obchodzone z kolorowymi ołtarzami, które są ozdobione zdjęciami, kwiatami i ofiarami dla zmarłych. Zgodnie z tradycją ołtarz powinien mieć 7 stopni, czyli tyle, ile dusza zmarłego musi pokonać poziomów, by zaznać wiecznego spokoju.

Najpierw ludzie ustawiają w swoich domach ołtarz ze świecami, aby duchy zmarłych osób mogły znaleźć drogę powrotną do swoich krewnych. Na ołtarzu umieszcza się przedmioty, które były ważne dla przodków za życia, np. ulubioną książkę albo instrument muzyczny. Na ołtarzu znajdują się również ulubione potrawy i napoje zmarłych.

Niektóre rodziny umieszczają w ołtarzu również chrześcijański krucyfiks lub wizerunek Dziewicy z Guadalupe, patronki Meksyku.

Potem idzie się na cmentarz. Rodziny czyszczą nagrobki, śpiewają piosenki i rozmawiają ze swoimi przodkami. Rodzice mogą nawet przedstawić dziecko dziadkowi, który zmarł przed jego narodzinami.

Inną powszechną tradycją jest robienie cukrowych czaszek, które ozdabia się imionami zmarłych i umieszcza na ołtarzach. Czaszki wykonuje się także z gliny, a następnie maluje i ozdabia piórami, folią i lukrem.

Kwiaty, zwłaszcza nagietki, odgrywają ważną rolę w obchodach Dia de los Muertos, ponieważ uważa się, że prowadzą one zmarłe dusze z powrotem do ich bliskich.

Oprócz tego podczas Święta Zmarłych wszędzie można spotkać naturalnej wielkości szkielety z papier-mâché (dająca się formować, twardniejąca po wysuszeniu masa) oraz miniaturowe szkielety z plastiku lub gliny. Meksykanie czczą w ten sposób swoich przodków, ale przypominają sobie również, że śmierć jest częścią życia. Obcowanie ze szkieletami przypomina ludziom, że pewnego dnia sami będą szkieletami. Są one ustawiane w pozach, które przypominają wykonywanie różnych czynności takich jak granie na gitarze, branie kąpieli czy robienie tortilli.

Kolejny element związany z obchodami Dia de los Muertos to kadzidła z kopalu, które były także używane podczas ceremonii w czasach starożytnych. Zapala się je, aby przyciągnąć duchy.

Jakie dary przygotowuje się dla zmarłych w trakcie Święta Zmarłych?

Podczas ceremonii Dia de los Muertos ludzie nie tylko budują w swoich domach ołtarze z ofiarami dla dusz swoich zmarłych bliskich. Rodziny czytają też listy i wiersze, opowiadają anegdoty i żarty o zmarłych.

Dary dla zmarłych to m.in. tamales (rodzaj gotowanego ciasta kukurydzianego, zazwyczaj nadziewanego), papryczki chili, woda, tequila i pan de muerto (chleb zmarłego), czyli chleb wypiekany specjalnie na tę okazję. Ma on słodki smak i zawiera aromat pomarańczy i anyżu. Wszystkie dary są ustawiane w rzędzie obok pomarańczowych lub żółtych kwiatów, których silny zapach pomaga odprowadzić dusze do domu.

Jak widać, Dia de los Muertos to czas refleksji nad przeszłością, czczenia tych, którzy odeszli i świętowania radości życia.

La Catrina, czyli uosobienie śmierci

La Catrina to popularna postać w kulturze meksykańskiej, często kojarzona z Dia de los Muertos. La Catrina jest zwykle przedstawiana jako szkielet ubrany w fantazyjną suknię i kapelusz, i często niesie bukiet kwiatów. Pochodzenie La Catriny jest sporne, ale wiele osób wierzy, że została ona stworzona przez artystę Jose Guadalupe Posadę na początku 1900 roku.

Prace Posady były często krytyczne wobec bogatych elit, a La Catrina została zinterpretowana jako symbol śmierci i klasy społecznej. Dziś La Catrina jest szeroko wykorzystywana w obchodach Dia de los Muertos, a jej wizerunek można zobaczyć na wszystkim, od ołtarzy po cukierkowe czaszki. Przypomina ona, że śmierć jest częścią życia i że nawet najbogatsi i najpiękniejsi muszą kiedyś zmierzyć się ze swoją śmiertelnością.

Jak Dia de los Muertos ewoluowało na przestrzeni wielu lat?

Święto z czasem ewoluowało i dziś jest obchodzone w całej Ameryce Łacińskiej, a także w innych częściach świata. Dia de los Muertos tradycyjnie odbywa się w ciągu dwóch dni, a obchody zazwyczaj obejmują kolorowe ołtarze ozdobione zdjęciami i pamiątkami, jak również ofiarowanie jedzenia i picia. Wiele osób nosi również ozdobione maski czaszek lub maluje swoje twarze, aby reprezentować zmarłych. W ostatnich latach Día de muertos stało się bardziej skomercjalizowane, a sklepy sprzedają cukierki w kształcie czaszek i inne świąteczne towary, co przywodzi na myśl Halloween.

Jednak dla wielu ludzi święto to pozostaje ważnym sposobem na uhonorowanie swoich przodków i połączenie się z bliskimi, którzy odeszli.

Dia de los Muertos w popkulturze

W ostatnich latach tradycja rozwinęła się jeszcze bardziej ze względu na jej widoczność w popkulturze i rosnącą popularność w Stanach Zjednoczonych. W filmie James Bond: Spectre z 2015 roku pojawiła się duża parada Dnia Zmarłych. W 2017 roku wiele dużych miast w USA, w tym San Antonio, Chicago i Los Angeles, zorganizowało parady Dnia Zmarłych.

W listopadzie tego samego roku Disney i Pixar wydali animowany film Coco, który jest hołdem dla meksykańskiej tradycji. W filmie młody chłopiec zostaje przetransportowany do Krainy Zmarłych i spotyka się ze swoimi zmarłymi przodkami. Film okazał się wielkim sukcesem artystycznym i komercyjnym. Zdobył wiele prestiżowych nagród, w tym Oskara za najlepszy pełnometrażowy film animowany.

Dia de los Muertos to czas, w którym rodziny spotykają się i wspominają swoich przodków. Jest radosnym świętem życia i śmierci, które honoruje wspomnienia tych, którzy odeszli. Często ołtarze dekorowane są zdjęciami, świecami, kwiatami i ulubionymi potrawami zmarłych. W ostatnich latach święto stało się bardziej popularne poza Meksykiem i jest obecnie obchodzone w wielu krajach na całym świecie. Święto to stanowi symbol Meksyku i wyjątkową okazję do poznania kultury meksykańskiej i uczczenia zmarłych.