Abruzja – region nadmorski leżący w centralnej części Półwyspu Apenińskiego. Co warto zobaczyć i czego spróbować we włoskim Abruzzo?

Abruzja nie jest częścią świadomych mody, produkujących Ferrari północnych Włoch, ani również kochającego sjestę, anarchicznego świata południa. Pomimo tego znajduje się w rankingu włoskich regionów. Tutaj znajduje się większa liczba chronionych terenów niż gdziekolwiek indziej we Włoszech. Abruzja to swoista mozaika indywidualistycznych miast i wiosek, których tradycje folklorystyczne sięgają aż do plemion italskich, które je założyły. Poznaj atrakcje położone wzdłuż wybrzeża Adriatyku.

Kuchnia Abruzji – zobacz i spróbuj

Kuchnia z Abruzji jest stosunkowo nieznana reszcie świata, ale nie mniej intrygująca niż niektóre z najbardziej znanych włoskich dań. Położona w środkowych Włoszech Abruzja leży nad Morzem Adriatyckim, na wschód od Lacjum, na południe od Marche i na północ od Apulii. Jego surowy teren śródlądowy zawdzięczamy Apeninom, a cały krajobraz jest skarbnicą dla miłośników jedzenia. Oto siedem podstawowych produktów spożywczych i regionalnych dań z całego wybrzeża:

• szafran z L’Aquila,
• lukrecja z Atrii,
• mortadella di Campotosto,
• spaghetti alla Chitarra,
• likier z goryczki,
• confetti di Sulmona – migdały pokryte cienką warstwą lukru,
• torrone – delikatny nugat.

Muzeum Museo Archeologico Nazionale d’Abruzzo – Villa Frigerj w Chieti

Mieszczące się w neoklasycznej willi w parku Villa Comunale, najlepsze muzeum archeologiczne w Abruzji prezentuje obszerną kolekcję lokalnych znalezisk. Podczas kiedy główny nacisk kładziony jest na zaginione światy Marrucini, Aequi, Marsi, Sabini i innych plemion, które zamieszkiwały środkowe Włochy przed ekspansją rzymską, istnieje również wiele rzymskich artefaktów. Na szczególną uwagę zasługują imponujące skarby monet i rzeźby klasyczne – w tym Herkules z I wieku p.n.e.

Niewątpliwą chlubą muzeum jest „Wojownik Capestrano” z VI wieku p.n.e., uważany za najważniejsze przedrzymskie znalezisko w środkowych Włoszech. Tożsamość wojownika owiana jest tajemnicą, ale niektórzy uważają, że to Numa Pompilio, drugi król Rzymu i następca Romulusa.

Abruzja: Eremo di Sant’Onofrio al Morrone w Sulmona

Ta przylegająca do klifu pustelnia z XV-wiecznym sufitem, XIII-wiecznymi freskami, wąskim oratorium i łukowymi portykami kryje się pod masywną skalną ścianą w górach Morrone. To właśnie w tym miejscu, w grocie pod obecnym kościołem, w 1294 roku Pietro da Morrone miał zostać papieżem. Do pustelni można dojść 20 minutowym spacerem z parkingu tuż za Badią. Panorama na Sulmona i Valle Peligna są wspaniałe.

Abruzja: Sanktuarium Ercole Curino w Sulmona

Sanktuarium, położone poniżej pustelni Sant’Onofrio, pierwotnie było uważane za dom urodzonego w Sulmona poety Owidiusza, ale znalezione później posągi potwierdziły, że jest to świątynia Herkulesa z czasów rzymskich. Dawne fundamenty sanktuarium pokrywają kilka tarasów na zboczach gór i zawierają dobrze zachowaną zabytkową mozaikową podłogę w drewnianej chacie.

Abruzja: Bazylika Santa Maria di Collemaggio w L’Aquila

Dzięki charakterystycznej fasadzie w szachownicę i silnym powiązaniom z niezwykle podziwianym włoskim papieżem-pustelnikiem Celestino V (którego szczątki są pochowane w środku), XII-wieczne Collemaggio jest kościołem, do którego mieszkańcy Akwileji darzą największą sympatią. Konstrukcyjnie został uszkodzony podczas trzęsienia ziemi w 2009 r., a jego długotrwały projekt renowacji (rozpoczęty w 2012 r.) trwał pięć lat.

Abruzja: Plac Piazza Garibaldi w Sulmona

Duży rynek miejski jest miejscem rozległego targu w Sulmona w środy i soboty rano można tam kupić: świeże ryby, warzywa, owoce i kwiaty, a także lokalne przysmaki. Wzdłuż Corso Ovidio znajduje się seria łuków – to wszystko, co pozostało z XIII-wiecznego akweduktu. Na środku placu stoi renesansowa Fontana del Vecchio (Fontanna Starożytnych), według niektórych przedstawia Solimo, czyli założyciela Sulmony.

Na północnym wschodzie znajduje się XIV-wieczna Chiesa di San Filippo Neri na tle często pokrytych śniegiem gór. Na południowy zachód, za akweduktem, znajduje się Rotonda, niegdyś monumentalne wejście i absyda Chiesa di San Francesco della Scarpa, ale obecnie odcięta od funkcjonalnego kościoła. Służy do wystaw i innych wydarzeń kulturalnych.

Abruzja: pałac Palazzo d’Avalos w Vasto

Renesansowy Palazzo d’Avalos mieści kwartet muzeów:

• Museo Archeologico z eklektyczną kolekcją starożytnych brązów, szkła i obrazów;
• Pinacoteca Comunale z obrazami braci Palizzi i innych XIX-wiecznych artystów;
• Galleria d’Arte Contemporanea z 80 pracami współczesnych artystów włoskich i hiszpańskich;
• Museo del Costume z podarowanymi strojami ludowymi z Abruzji z początku XIX wieku.

Po stronie pałacu od strony morza znajduje się zachwycający ogród neapolitański pełen łuków, wolnostojących kolumn, kwiatów i widoków na wybrzeże ze wzgórz.

Włoskie Opactwo Santo Spirito Al Morrone w Sulmona

Nie ma problemu ze znalezieniem tego XIII-wiecznego opactwa celestynów w Badia, ponieważ znajduje się w pobliżu stromych zachodnich zboczy gór Morrone i jest naprawdę ogromne. Budynek godny uwagi ze względu na monumentalne schody, religijne freski i starą aptekę. Został uszkodzony w wyniku trzęsienia ziemi w 1706 roku, więc był kilkakrotnie odnawiany i służył jako więzienie. Obecnie mieści urzędy samorządowe, siedzibę główną parku narodowego Majella oraz jest miejscem wydarzeń kulturalnych.

Podobnie jak wiele miejsc kultu religijnego w okolicy, opactwo zawdzięcza swoje istnienie pustelnikowi, który został papieżem Celestino V (znanym również jako Pietro di Angelerio), którego „wielka odmowa” (abdykacja) wywołała polityczną furię pod koniec XIII wieku.

Muzeum Museo Casa Natale Gabriele D’Annunzio w Pescarze

Miejsce urodzenia kontrowersyjnego protofaszystowskiego poety Gabriele D’Annunzio jest małe, ale doskonale zaplanowane. Dziewięć pokoi z wystawionymi meblami, na których są umieszczone dokumenty, zdjęcia i jego pośmiertna maska spoczywająca w polerowanej szklanej gablocie. Jako wprowadzenie wyświetlany jest krótki materiał wideo w języku włoskim.

Niezwykła postać D’Annunzio (1863-1938) jest czasami postrzegana jako włoski Nietzsche, uczony literat, który w czasie I wojny światowej stał się ultranacjonalistą z ideami. W 1919 r. D’Annunzio jako Il Duce (przywódca) wkroczył z 2500 włoskimi żołnierzami do chorwackiego miasta Fiume i ogłosił, że jest ono niepodległym państwem.

Zamek Castello Caldora w Pacentro

Niezwykły zamek z trzema ogromnymi wieżami, strzeże podnóża Monte Morrone i jest widoczny z daleka. Zamek pochodzi z X wieku, chociaż wieże (pierwotnie były cztery) dobudowano dopiero w XIV wieku. Mieszkało tu wiele rodzin szlacheckich, w tym papieski klan Orsini. W środku jest mało interesujące muzeum, największą atrakcją jest wejście na najwyższą z wież i podziwianie widoku podnóża Majelli.

Abruzja we Włoszech jest przepełniona turystycznymi kurortami, średniowiecznymi miasteczkami oraz małymi wioskami kryjącymi zabytki Italii. Dlatego poza wylegiwaniem się na dzikich plażach, piciem espresso w barze i korzystaniem z życia nocnego na dyskotekach Pescary warto zagłębić się w historię i kulturę regionu i poznać miejsca, które niekoniecznie są popularne wśród turystów.